Ομιλία Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου κατά τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό 2013
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2013 πραγματοποιείται πέντε μήνες μετά τις προγραμματικές δηλώσεις της τρικομματικής Κυβέρνησης και λίγες μέρες μετά την υπερψήφιση του πολυνομοσχεδίου.
Η Κυβέρνηση υπό τον Αντώνη Σαμαρά έδωσε και κέρδισε τη μάχη της αξιοπιστίας προς τα έξω και δίνει τη μάχη της σταθεροποίησης της χώρας, της οικονομίας και της δημοκρατίας της, για να αποφύγουμε να μπούμε στη δίνη μιας άμεσης χρεωκοπίας που θα πυροδοτούσε κοινωνικές εκρήξεις και συγκρούσεις.
Σε μια εποχή που η διεθνής οικονομία βρίσκεται σε ύφεση κατοχυρώνουμε την ασφάλεια της χώρας με την παραμονή μας στην Ευρωζώνη και πρωτίστως το δικαίωμα στην Ανασυγκρότηση, στην Ανάπτυξη, στην Ελπίδα.
Παράλληλα, όμως, αυτή η κυβέρνηση εν μέσω δημοσιονομικών δυσχερειών προσπαθεί να διατηρήσει την ποιότητα και την ποσότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών σε κρίσιμους τομείς της δημόσιας πολιτικής.
Γιατί η δημοσιονομική κρίση δεν μπορεί και δεν πρέπει να δημιουργήσει συνθήκες αποσύνθεσης της ελληνικής κοινωνίας.
Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης διαμορφώνεται μέσα από τη δημοσιονομική αριθμητική αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αφορά τη ζωή Ελλήνων πολιτών και αυτή η θέση, αυτή η αντίληψη δεσπόζει στην Κυβέρνηση για τη λήψη των αποφάσεων και την άσκηση πολιτικής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ο Υφυπουργός κ. Ιωαννίδης έχει ήδη τοποθετηθεί για τα θέματα Αθλητισμού και ο Αναπληρωτής Υπουργός για τα θέματα Πολιτισμού. Θα μου επιτρέψετε να επικεντρώσω τη σημερινή ομιλία μου στα θέματα Παιδείας.
Στον τομέα της Παιδείας ξεκινήσαμε τη σκληρή δουλειά με το βλέμμα στραμμένο ταυτόχρονα στο παρόν και το μέλλον, αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα της καθημερινότητας αποτελεσματικά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την έναρξη της σχολικής χρονιάς με την έγκαιρη παροχή των σχολικών βιβλίων και την πλήρωση των θέσεων των δασκάλων και των καθηγητών με τα λιγότερα δυνατά κενά.
Νοικοκυρέψαμε τις δαπάνες και κόψαμε σπατάλες, εξοικονομώντας πόρους για κοινωνική πολιτική.
Έτσι πετύχαμε την αύξηση των δικαιούχων φοιτητών και σπουδαστών που σιτίζονται δωρεάν στις δομές της Φοιτητικής Μέριμνας από 57.000 σε 70.000 και συνεχίζουμε με στόχο τις 90.000.
Θα διπλασιάσουμε, δηλαδή, μέσα στο 2013, σε αυτή τη βαθιά οικονομική κρίση τους δικαιούχους σίτισης, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες που δημιουργεί αυτή η κρίση στην Ελληνική οικογένεια και στους Έλληνες σπουδαστές.
Αυξάνουμε επίσης τις φοιτητικές κλίνες κατά 700, αμβλύνοντας ένα εξίσου σοβαρό πρόβλημα.
Δώσαμε τη δυνατότητα στους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που ζουν μακριά από το σπίτι τους να σιτίζονται δωρεάν.
Επιπλέον προχωρούμε τις επόμενες ημέρες με τη κατάθεση Νομοσχεδίου σε δύο μέτρα για να ανακουφίσουμε τις ελληνικές οικογένειες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
Πρώτον δίνουμε την δυνατότητα μετεγγραφής σε συγκεκριμένες κατηγορίες πρωτοετών φοιτητών με βάση κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια.
Και προχωρούμε στην εισαγωγή μιας επιπλέον εξεταστικής τον Φεβρουάριο για τους επί πτυχίω φοιτητές, για να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους πιο γρήγορα.
Αυτά είναι κοινωνικά ισοδύναμα που υιοθετούνται εκτάκτως, για τη φετινή χρονιά για να στηρίξουμε την ελληνική οικογένεια που δοκιμάζεται από τη βαθιά οικονομική κρίση.
Πέραν από την κοινωνική πολιτική και τα κοινωνικά μέτρα η κυβέρνηση αυτή στις προγραμματικές δηλώσεις παρουσίασε στην εθνική αντιπροσωπεία και στην ελληνική κοινωνία ένα συγκεκριμένο σχέδιο για την Παιδεία με στόχους και χρονοδιαγράμματα.
Στόχους και χρονοδιαγράμματα που τηρούνται απαρέγκλιτα.
Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση υποστηρίξαμε στις προγραμματικές δηλώσεις ότι ο πρώτος στόχος μας ήταν η ολοκλήρωση των εκλογών των Συμβουλίων Διοίκησης στα Ανώτατα ιδρύματα.
Προς την κατεύθυνση αυτή νομοθετήσαμε ρυθμίσεις το καλοκαίρι, οι οποίες κατέστησαν δυνατή την εκλογή τους.
Κάποιοι τότε διαστρέβλωσαν αυτές τις ρυθμίσεις και μας κατηγόρησαν άλλοι για «υπαναχώρηση» και άλλοι για «αναξιοπιστία».
Και τώρα κάποιοι άλλοι μας κατηγορούν για «τεχνοφασισμό».
Ποια είναι όμως η αλήθεια;
Η αλήθεια είναι ότι εμείς νομοθετούμε και εφαρμόζουμε αυτά τα οποία νομοθετήσαμε.
Η αλήθεια είναι ότι με τις ρυθμίσεις αυτές δώσαμε τη δυνατότητα να εκφραστεί ελεύθερα μέσα από αδιάβλητες διαδικασίες η Πανεπιστημιακή Κοινότητα.
Και οποία αποκάλυψις, αγαπητοί συνάδελφοι.
Η συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες αγγίζει το 80%. Εκλογές έχουν ήδη γίνει σε όλα τα ΤΕΙ και σε όλα τα Πανεπιστήμια, πλην τεσσάρων που τις ολοκληρώνουν τις επόμενες μέρες.
Και το ερώτημα παραμένει σε όλους μας.
Πως αντιλαμβάνεται τη Δημοκρατία η μειοψηφία που μπλόκαρε τις εκλογές, άρπαζε τις κάλπες και εμπόδιζε την ελεύθερη έκφραση;
Και από την άλλη πλευρά, που είναι σήμερα οι δήθεν εκσυγχρονιστές, οι οποίοι με τις ιδεοληπτικές τους μονομανίες κόντεψαν να υπονομεύσουν μια πολύ σοβαρή Μεταρρύθμιση.
Και τώρα με την ολοκλήρωση της εφαρμογής του Νόμου για τα διοικητικά των Ιδρυμάτων περνάμε στην ουσία της αναβάθμισης του Ελληνικού Δημόσιου Πανεπιστήμιου, με το Σχέδιο «Αθηνά».
Ένα σχέδιο που λογοδοτεί και ανταποκρίνεται σε ένα εθνικό όραμα.
Το όραμα της δημιουργίας ανταγωνιστικών, Δημόσιων Ιδρυμάτων, Ιδρυμάτων Αριστείας, που θα μπορέσουν να συνενώσουν τους θύλακες αξιοσύνης που υπάρχουν στα Ανώτατα Ιδρύματα μας, και να τα συνδέσουν με τους παραγωγικούς τομείς και τις παραγωγικές δυνάμεις κάθε ελληνικής περιφέρειας, ενισχύοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας.
Για να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας, δηλαδή το μέλλον του τόπου μας.
Και το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ θα προχωρήσει στο χρονοδιάγραμμα που έχουμε θέσει, με διάλογο, συναίνεση και αποφασιστικότητα.
Και το Σχέδιο ΑΘΗΝΑ δεν μας το επέβαλε κανείς. Μας το επέβαλλε η Εθνική λογική.
Και θέλω να απαντήσω -παρότι δεν συνηθίζω να απαντώ σε ανθρώπους που δεν είναι παρόντες- σε αυτά που είπε η κυρία Ρεπούση. Μίλησε, επίσης, για την Ακαδημία Αθηνών, ότι δήθεν αυξάνουμε τον προϋπολογισμό της για να καλύψουμε κάποιο Ινστιτούτο κάπου στη Μεσσηνία. Η Μεσσηνία έχει καταντήσει να γίνεται της μόδας τελευταία, λες και οι Μεσσήνιοι είναι παιδιά ενός κατώτερου Θεού.
Μια το Μουσείο, μια η Ακαδημία Αθηνών!
Εν πάση περιπτώσει, δεν πρόκειται περί αυτού. Όσον αφορά την Ακαδημία Αθηνών και την αύξηση του προϋπολογισμού της, οφείλεται στο γεγονός ότι με τη νέα νομοθεσία τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου πρέπει να ισοσκελίζουν τον προϋπολογισμό τους.
Άρα, το Υπουργείο Οικονομικών συμπεριέλαβε παλαιά δάνεια τα οποία είχε συνάψει η Ακαδημία Αθηνών και γι' αυτό αυξήθηκε ο προϋπολογισμός της.
Όμως, είπε και κάτι άλλο η κυρία Ρεπούση όσον αφορά το περίφημο και επίμαχο ζήτημα των συνωστισμών στη Σμύρνη.
Κοιτάξτε, το θέμα δεν είναι αν έχει κανείς μια προοδευτική ή μια συντηρητική αντίληψη για τα ιστορικά γεγονότα. Το θέμα είναι αν η μεθοδολογική και επιστημονική του προσέγγιση είναι επαρκής και ακριβής και η τεκμηρίωσή του είναι τέτοια, ώστε να αποδίδει σωστά τα ιστορικά γεγονότα.
Λυπάμαι να το πω, ότι πέρα από τα αριστερά και τα δεξιά, η καταγραφή των επίμαχων γεγονότων από την κυρία Ρεπούση είναι απλά λανθασμένη, είναι κακή ιστορία, είναι τσαπατσούλικη ιστορία.
Εν πάσει περιπτώσει. Θα προχωρήσουμε στο σχέδιο ΑΘΗΝΑ, και το νέο μηχανογραφικό θα είναι χάρτης ευκαιριών γνώσης και απασχόλησης και όχι πόρτα στην ανεργία. Και αυτό θα το κάνουμε με διάλογο, συναίνεση, αλλά και με αποφασιστικότητα, μέσα στο χρονοδιάγραμμα που έχουμε θέσει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
μιλήσαμε στις προγραμματικές δηλώσεις για την αξιολόγηση, δομών, διαδικασιών και ανθρώπινου δυναμικού, στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Μιας διαδικασίας που κάθε κοινωνία που έχει στοιχειώδη συλλογικό αυτοσεβασμό, πρέπει να την επιζητά αντί να την αποφεύγει.
Πρωτίστως στον κρίσιμο τομέα της Παιδείας, που διαμορφώνει χαρακτήρες, συνειδήσεις, ήθος, δηλαδή την ιστορική συνέχεια κάθε έθνους.
Γι αυτό το λόγο, προχωράμε στην αξιολόγηση μετά από πολλά χρόνια και καταθέτουμε στο τέλος του Νοέμβρη το Προεδρικό Διάταγμα της αξιολόγησης.
Οι σημερινές διαδικασίες στο Εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι γραφειοκρατικές, αδιαφανείς και στρεβλές και υποκρύπτουν συντεχνιακές λογικές και βολεμένους.
Έχουμε 156.000 εκπαιδευτικούς και 14.900 σχολικές μονάδες και χρειαζόμαστε κάθε χρόνο, άλλους 20.000 αναπληρωτές και ακόμα συναντάμε κενά.
Γιατί; Γιατί αλλού έχουμε υπεράριθμους και αλλού ελλείψεις;
Γιατί στην μιαν άκρη της Ελλάδας δάσκαλοι και καθηγητές δουλεύουν με υπερωριακή απασχόληση, ενώ κάποιοι κρύβονται και κάποιοι υποαπασχολούνται. Ένα σύστημα τοποθέτησης εκπαιδευτικών χωρίς αρχή και τέλος. Όλο αυτό το σύστημα χρειάζεται εξορθολογισμό.
Χρειάζεται όλοι οι εκπαιδευτικοί να γυρίσουν από τα γραφεία στις τάξεις τους, με τους μαθητές τους.
Αυτό λοιπόν το σύστημα δεν πρέπει να αξιολογηθεί;
Δεν πρέπει να διορθώσουμε τις στρεβλώσεις που έχουμε εντοπίσει;
Και ερωτώ, συνάδελφοι θα υπερασπιστούμε όλοι την κοινωνική δικαιοσύνη ή θα υπάρξουν πολιτικές δυνάμεις που θα ταχθούν υπέρ της διαιώνισης των στρεβλώσεων και των αγκυλώσεων;
Από την άλλη πλευρά υπάρχουν εκπαιδευτικοί που γηράσκουν αεί διδασκόμενοι, έχουν μεράκι, επιμορφώνονται, κάνουν μεταπτυχιακά, παρακολουθούν τις εξελίξεις.
Είναι αυτοί οι φωτισμένοι δάσκαλοι, που όλοι συναντήσαμε και σημάδεψαν την πορεία μας, και υπάρχουν και άλλοι, οι λιγότεροι, που μένουν στάσιμοι, ικανοποιημένοι από τις μηχανιστικές αυτοματοποιημένες διαδικασίες εξέλιξης.
Θα τους βάλουμε όλους στην ίδια μοίρα;
Γιατί φοβόμαστε να επιβραβεύσουμε τους ικανούς ως κοινωνία; Είναι αυτό δίκαιο ή άδικο;
Πέραν από την αξιολόγηση, κύριες και κύριοι συνάδελφοι, θα καταθέσουμε στο τέλος του χρόνου, το Νομοσχέδιο για τη συνολική αναβάθμιση του Λυκείου και του Επαγγελματικού Λυκείου.
Στοχεύουμε στη μορφωτική αυτοτέλεια του Λυκείου, στο γνωσιακό επαναπροσδιορισμό του, στην αντιμετώπιση της σχολικής διαρροής.
Στα δομικά χαρακτηριστικά του Λυκείου θα δίνεται έμφαση στην ανθρωπιστική παιδεία, θα προωθείται η σταδιακή εμβάθυνση στα γνωστικά αντικείμενα και όχι η κάθετη εξειδίκευση και θα καθιερώνεται η ταύτιση της διδακτέας με την εξεταστέα ύλη.
Στο Επαγγελματικό Λύκειο επιδιώκουμε την αναβάθμιση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, με στόχο τη σύνδεσή της και την ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, σε τέχνες ή επαγγέλματα αιχμής, την πιστοποίηση γνώσεων και την κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων, σύμφωνα με τα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και όλα αυτά σε ένα σχολείο ψηφιακό, σύγχρονο και μητροπολιτικό που θα προσφέρει ένα ολοήμερο και αναμορφωμένο ωρολόγιο πρόγραμμα σπουδών.
Αλλά δεν μείναμε μόνο εδώ.
Αρχίσαμε την αποκέντρωση δομών και υπηρεσιών στη μη τυπική και άτυπη εκπαίδευση.
Εκατόν είκοσι έξι Δήμοι σε όλη την Ελλάδα ίδρυσαν Κέντρα Διά Βίου Μάθησης για την εκπαίδευση ενηλίκων.
Επίσης από τον Σεπτέμβρη του 2013 τα δημόσια ΙΕΚ περνάνε στις Περιφέρειες με στόχο την ουσιαστική τους αναβάθμιση αλλά και την ενίσχυση των τοπικών παραγωγικών δυνάμεων μέσω της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Και κάτι άλλο. Αδράξαμε την ευκαιρία και μετατρέψαμε τις μνημονιακές υποχρεώσεις για άρση εμποδίων στην άσκηση επαγγελμάτων σε μια συνολική ρύθμιση για την αδειοδότηση και λειτουργία των δομών της μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης μέσα από διαφανείς, απλουστευμένες και ομογενοποιημένες διαδικασίες.
Πληθώρα νόμων, προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων- - με χαρακτηριστικό παράδειγμα το νόμο περί ιδρύσεως φροντιστηρίων που πήγαινε πίσω, στο 1940 - δημιουργούσαν ένα πλέγμα επικαλύψεων, στρεβλώσεων γραφειοκρατίας και αδιαφάνειας.
Χρειάστηκαν δυο άρθρα για να διαμορφώσουμε ένα σύγχρονο, ασφαλές, διαφανές και μακράς πνοής περιβάλλον.
Προχωρήσαμε στην αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων εναρμονίζοντας τις πολιτικές μας με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι με στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και την προστασία του πολίτη από χορήγηση πτυχίων χωρίς κόπο και αντίκρισμα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Είναι προφανές ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα χρειάζεται ουσιαστικές τομές.
Βήμα - βήμα χωρίς υπερβολές, χωρίς κομπασμούς.
Ανεξάρτητα από την μείωση των δαπανών για την παιδεία οφείλουμε τώρα, σήμερα, όχι αύριο, όχι κάποιοι άλλοι, εμείς, να συνηγορήσουμε σε ένα σχέδιο που θα άρει τα εμπόδια με πολιτικές που θα θεραπεύουν παθογένειες ετών.
Και είναι προφανές ότι το πρόβλημα της παιδείας ούτε αντιμετωπίζεται, ούτε εξαντλείται σε μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.
Χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας παντού.
Χρειάζεται απλούστευση διαδικασιών, απαιτείται μια ριζική επανατοποθέτηση και αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων και μια λελογισμένη διαχείριση των διαθέσιμων κονδυλίων.
Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το 2011 το Υπουργείο Παιδείας δαπάνησε 6.180.000.000 ευρώ, ενώ το 2013 διαθέτει 4.900.0000.000.
Και είναι το αίτημα για τη βελτίωση της παιδείας που πρέπει εδώ και τώρα να πραγματωθεί για να μειώσουμε τις συνέπειες της κρίσης και κυρίως για να διασφαλίσουμε το ξεπέρασμά της και την οριστική ανάκαμψη του έθνους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Η Παιδεία είναι υπόθεση εθνική και απαιτεί ένα εθνικό σχέδιο.
Κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στη λογική των επιχειρημάτων ενός εθνικού σχεδίου.
Και όταν υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο, κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στη λογική των επιχειρημάτων του, κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στη λογική των επιχειρημάτων ενός σε βάθος μελετημένου εθνικού σχεδίου. Ούτε η Τρόικα ούτε κανείς.
Κανείς δεν μπορεί να μας υποδείξει την κατεύθυνση που θα πάμε. Καμία Τρόικα, κανείς απολύτως.
Μπορούμε να συμφωνήσουμε και να διαφωνήσουμε σε επιμέρους πολιτικές ή διαρθρωτικές αλλαγές που προτείνει η οποιαδήποτε Τρόικα, αλλά μέχρι εκεί.
Διαφωνήσαμε σε πολλά και επιβάλαμε πολύ περισσότερα. Αυτή η Κυβέρνηση έχει ένα εθνικό σχέδιο για την παιδεία, ένα σχέδιο το οποίο παρουσίασε στις Προγραμματικές Δηλώσεις και το εφαρμόζει απαρέγκλιτα με σκληρή δουλειά και με τη μέγιστη δυνατή συνηγορία όλων των εμπλεκομένων, προετοιμάζοντας τη χώρα και τη νέα γενιά για τη μετά κρίση εποχή.
